روز پنجشنبه هفته گذشته، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در یک سفر رسمی به اسلام‌آباد رفت و مورد استقبال گرم مقامات پاکستانی قرار گرفت. این سفر اما و اگرهای زیادی را به‌همراه دارد و در حالی که پاکستان در گرداب مشکلات امنیتی، سیاسی و اقتصادی دست و پا می‌زند، می‌تواند پیامدهای منفی را برای افغانستان، پاکستان و منطقه داشته باشد.
ژست پیروزی اردوغان پس از سقوط سوریه
ترکیه از متحدان پروپاقرص امریکا است و اردوغان پس از سقوط حکومت بشاراسد توسط گروه‌های مورد حمایت‌اش، فاز پیروزی به‌خود گرفته و به‌دنبال گسترش حوزه نفوذ خود برای احیای امپراطوری عثمانی است و اکنون چه کشوری بهتر از پاکستان که هم تحت نفوذ انقره است و هم می‌تواند به‌خوبی پروژه‌های ترکی – غربی را به‌پیش ببرد.
احیای پروژه داعش در افغانستان
این احتمال وجود دارد که ترکیه با استفاده از تنش عمیقی که بین پاکستان و طالبان افغانستان وجود دارد، می‌خواهد توسط اسلام‌آباد، پروژه داعش و القاعده را در افغانستان احیا کند. یعنی شبیه پروژه‌ای که در سوریه به‌راه‌انداخت. این پروژه و این هدف اردوغان، دقیقاً باب میل مقامات پاکستانی نیز است، چرا که هم‌اکنون پایگاه‌های گروه‌های تروریستی مثل داعش در بلوچستان پاکستان قرار دارد و حمایت‌های واضحی از این گروه انجام می‌شود و بدش نمی‌آید که از این طریق طالبان را ضربه بزند.
آسیب‌پذیری افغانستان
اینکه امپراطوری عثمانی در نفس خود چه حول و حواشی داشت، خود بحث مفصلی دارد، ولی اردوغان عملاً با استفاده از ابزار تروریسم در تلاش احیای این امپراطوری است. کشور نحیف و ضعیفی مثل پاکستان که سر ستیز با طالبان دارد، می‌تواند بهترین ابزار برای اردوغان باشد تا سناریویی که در سر دارد را عملی کند. از جانب دیگر طالبان در افغانستان نیز به‌شدت آسیب‌دیده و درگیر اختلافات داخلی هستند. تاکنون هیچ کشوری حاضر نشده حکومت این گروه را به‌رسمیت بشناسد و حتی در داخل مردم از طالبان ناراضی هستند، چرا که در قضایای مختلف بالای شان ظلم می‌شود. دختران‌شان از رفتن به مکاتب و دانشگاه‌ها محروم هستند، حکومت در انحصار یک قوم و یک گروه است، زنان از کلیه حقوق خود محروم هستند و حقوق بشر کوچکترین جایگاهی را در حکومت فعلی ندارد. این‌چنین حکومتی به‌شدت آسیب‌پذیر است و زمینه را برای حضور گروه‌های تروریستی مهیا می‌کند.
سناریوی شوم برای کابل
بنابراین سفر اردوغان به اسلام‌آباد از جهات مختلف می‌تواند پیامدهای منفی را برای افغانستان داشته باشد، چرا که هم کابل دچار مشکلات شدیدی است و هم اسلام‌آباد به‌دنبال انتقام از طالبان هستند. اردوغانِ فرصت‌طلب از همین وضعیت استفاده کرده و می‌تواند افغانستان را بار دیگر به مرکز بحران منطقه تبدیل نماید. البته نباید فراموش کرد که سفر رئیس آی اس آی پاکستان به ترکیه و دیدار با شماری از چهره‌های مخالف طالبان، این گمانه را تقویت می‌کند.
پاکستان، گوشت قربانی
در کنار این مورد، این داد و ستدهای ترکیه و پاکستان، برای خود اسلام‌آباد نیز به‌صلاح و به خیرش نیست، چرا که شعله‌ور کردن آتش تروریسم در افغانستان، آنهم از دامن پاکستان، در میان‌مدت و دراز مدت دامن را نیز می‌سوزاند و از آنجایی که حکومت پاکستان نیز آسیب‌پذیر است، این کشور را نیز درگیر با بحران و سقوط می‌کند و برای اردوغان سقوط پاکستان نیز مثل شوربای چرب خواهد بود.
تهدید منطقه
در کل می‌توان از سفر اردوغان به اسلام‌آباد چنین برداشت کرد که همکاری طرفین می‌تواند به شرّ منطقه باشد. همانطور که در بالا ذکر شد، احیای تروریسم در افغانستان، یعنی شعله‌ور شدن آتش فتنه برای کل منطقه و این می‌تواند هم باب میل ترکیه باشد که در تلاش گسترش حوزه نفوذ خود برای احیای امپراطوری عثمانی است و هم برای امریکا و غرب یک دستاورد مهم است که می‌تواند دست برتری نسبت به رقبای منطقه‌ای خود داشته باشد.
نویسنده: کاظم اعتمادی
تلگرام اتحادنیوز را دنبال کنید
اینستاگرام اتحادنیوز را دنبال کنید.
