تغییر راهبردی در روابط هند و طالبان با نقش‌آفرینی چین

کمیته تحریم طالبان در سازمان ملل اعلام کرده است که معافیت سفر برای امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، به‌طور خاص برای سفر به دهلی‌نو صادر شده و شامل بازه زمانی مشخصی است.

متقی از ژانویه ۲۰۰۱ تحت تحریم‌های سازمان ملل قرار دارد که شامل ممنوعیت سفر، توقیف دارایی‌ها و تحریم تسلیحاتی می‌شود. بنابراین، هرگونه سفر خارجی او نیازمند تأیید رسمی این کمیته است.

سفر قبلی متقی در سپتامبر به دلیل مخالفت آمریکا و پاکستان لغو شده بود. منابع خبری گزارش دادند که اسلام‌آباد مانع سفر او به هند شد، در حالی‌که واشنگتن نیز با برنامه سفر او به پاکستان مخالفت کرد.

در سفر پیش‌رو، محورهای گفت‌وگو شامل کمک‌های توسعه‌ای به افغانستان، ادامه استفاده از بندر چابهار ایران و تقویت حضور دیپلماتیک طالبان در هند خواهد بود. همچنین، طالبان ممکن است بار دیگر به درخواست پیشین آمریکا برای استفاده از پایگاه هوایی بگرام اشاره کنند؛ درخواستی که پیش‌تر از سوی کابل رد شده بود.

طالبان قصد دارند بر اعزام دیپلمات‌های بیشتر به سفارت افغانستان در دهلی‌نو و کنسولگری‌های بمبئی و حیدرآباد تأکید کنند.

این سفر نخستین دیدار سطح بالای طالبان از هند پس از تسلط بر افغانستان در آگوست ۲۰۲۱ است. هند که در گذشته موضعی مخالف با طالبان داشته، از اوایل سال جاری تعاملات خود را با این گروه افزایش داده است.

مقامات هندی چندین دور گفت‌وگو با متقی و دیگر رهبران طالبان داشته‌اند؛ اغلب در مکان‌های بی‌طرف مانند دبی.

تحلیلگران بر این باورند که تغییر رویکرد هند ناشی از تحولات ژئوپلیتیک منطقه‌ای است. طالبان که زمانی به‌عنوان دارایی راهبردی پاکستان شناخته می‌شدند، اکنون از مهار تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) خودداری کرده‌اند؛ موضوعی که باعث افزایش حملات در داخل پاکستان شده است.

این شرایط فرصتی تازه برای هند ایجاد کرده تا مخالفت تاریخی خود با طالبان را تعدیل کند.

در این میان، عامل چین نیز نقشی کلیدی دارد. پکن از زمان تسلط طالبان بر کابل، برای بهره‌برداری از منابع افغانستان روابط خود را با این گروه تقویت کرده است. هند نگران است که این نزدیکی جایگاه ژئواقتصادی‌اش در آسیای مرکزی را تضعیف کند.

یک کارشناس افغانستان تأکید کرده است: «در قلب سیاست هند، هدف بازگرداندن نفوذ از دست‌رفته و احیای ارتباطاتش در کابل است.»

 

بیشتر بخوانید