از حدود دو سال به این سو، دولت بلژیک به مهاجران زیرسن افغان حفاظت نمی‌دهد. بروکسل معتقد است که در افغانستان جنگ به پایان رسیده و طالبان حاکمیت سراسر کشور را در دست دارند. به این ترتیب هزاران نوجوان مهاجر افغان در بلژیک تا دوره بلوغ، در بی سرنوشتی اداری به سر می‌برند.
از چندین ماه به این سو، بیشتر نوجوانان مهاجر افغان که به تنهایی وارد بلژیک شده و درخواست محافظت کرده‌اند با پاسخ منفی روبرو شده‌اند.
بر اساس قوانین بلژیک، یک مهاجرزیرسن و تنها باید مانند پناهجویان بزرگسال، درخواست پناهندگی یا محافظت جانبی بدهد تا دولت مسئولیت رسیدگی به او را به عهده بگیرد.
اگر یک نوجوان مهاجر پاسخ منفی نیز دریافت کند، از نظر قانونی باید در یک مرکز پناهجویی اسکان داده شود، زیرا مطابق قوانین اروپایی، اخراج مهاجر زیرسن ممنوع است.
در بلژیک نوجوانانی که پاسخ منفی دریافت می‌کنند، حق داشتن سرپرست قانونی، تعقیب روند اداری و حق رفتن به مکتب را از دست می‌دهند. در واقع آنان تا رسیدن به سن رسمی بلوغ، به یک فرد فاقد مدرک قانونی بدل می‌شوند.
کاهش مداوم حفاظت از مهاجران زیرسن افغان
کلمان ولانتن، وکیل در سازمان خیریه سیرهِ (Coordination et initiatives pour réfugiés et étrangers) به مهاجر نیوز گفت که در شرایط کنونی بلژیک «تنها به بخش خاص و آسیب پذیری از مهاجران زیرسن و تنهای افغان محافظت می‌دهد: یعنی کودکانی که در سن پایین به بلژیک آمده باشند یا این که از آسیب‌های جدی رنج ببرند.»
بر اساس آمار سازمان، در فاصله ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ حدود ۷۴ درصد از نوجوانان تنهای افغان محافظت به دست می‌آوردند. در ۲۰۲۲ این رقم به ۴۰ درصد کاهش یافته است. این کاهش را چگونه میتوان توضیح داد؟
بعد از قدرت گیری دوباره طالبان در افغانستان در اگست ۲۰۲۱، حکومت بلژیک سیاست‌های خود در قبال افغان‌ها را تغییر داده است. بروکسل معتقد است که در افغانستان جنگ پایان یافته، طالبان بنیادگرا، کنترول کامل کشور را در دست دارند و دیگر تهدیدی برای افغان‌ها محسوب نمی‌شوند.
کلمان ولانتن می‌گوید: «برای اداره پناهندگی بلژیک (CGRA) افغان‌ها دیگر نمی‌توانند از حفاظت جانبی رایج مستفید گردند زیرا معیارها[ی محافظت] را دارا نیستند.»
مطابق قانون، سه معیار اصلی برای حفاظت را خطر مجازات اعدام، رفتار غیرانسانی وتحقیر آمیز و خشونت کورکورانه تشکیل می‌دهد.
به گفته بنوا وان کرسبلیک، مدیر سازمان غیردولتی دفاع از کودکان در بلژیک و عضو کمیته حقوق کودکان در سازمان ملل متحد، نزد مقام‌های مسئول «این پیش فرض وجود دارد که جنگ داخلی در افغانستان تمام شده و در صورت بازگشت افغان‌ها به کشور شان، خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند. با پیروی از این منطق، افغان‌ها نیاز به حفاظت ندارند.»
همین مطلب در مورد درخواست پناهندگی از سوی نوجوانان نیز صدق می‌کند. آنان می‌توانند به دلیل «غربی شدن» روش زندگی شان در بلژیک درخواست پناهندگی کنند اما در این مورد نیز معیارها محدود هستند.
پناهجویانی که به افراد بدون مدرک مبدل می‌شوند
برای به دست آوردن پناهندگی، یک پناهجوی افغان باید ثابت کند که روش زندگی او در بلژیک، با اعتقادات طالبان در تضاد است و به همین دلیل او نمی‌تواند به کشور بازگردد. نوجوانان پناهجو باید چندین معیار از جمله سن و جنسیت، محیط اجتماعی، کار خانواده شان در افغانستان، دوره اقامت و روابط عاشقانه شان در بلژیک را با هم دارا باشند.
کلمان ولانتن این معیارها را «بی معنی» توصیف می‌کند و می‌گوید که «در کنوانسیون ژنیو، موضوع اصلی، خطر سرکوب یک فرد در کشور اوست و نه ادغام این فرد.»
در نتیجه این سیاست‌های حکومت بلژیک، نوجوانان مهاجر افغان در یک خلاء اداری قرار می‌گیرند و حقوق خود، از جمله حق اسکان در مراکز پناهجویان را از دست می‌دهند و از انظار سازمان‌های خیریه به دور می‌مانند.
به اعتقاد بنوا وان کرسبلیک «این بدترین سیاست است و باعث می‌شود که نوجوانان افغان، بدون حمایت، در سرک‌ها بخوابند و برای زنده ماندن، به کارهای غیرقانونی یا فحشای اجباری روی بیاورند و یا به دام شبکه‌های برده داری مدرن بیفتند.»
سازمان‌های خیریه می‌گویند که اخراج به افغانستان غیرممکن است و به همین دلیل از سیاست تولید افراد «بدون مدرک» انتقاد می‌کنند . به گفته بنوا وان کرسبلیک «نسل‌هایی از افراد به سوی زندگی غیرقانونی سوق داده می‌شوند.»
کارشناسان می‌گویند که تنها هدف این سیاست، جلوگیری از ورود افغان‌ها به عنوان اولین گروه بزرگ پناهجویان در بلژیک است.
در حال حاضر بلژیک و در کنار آن بلغاریا و هنگری، به ترتیب کشورهایی هستند که کمترین درصدی حفاظت را برای نوجوانان تنهای افغان در اروپا قائل هستند.
در آلمان، اتریش و ناروی رقم اعطای حفاظت به افغان‌ها به ۱۰۰ درصد می‌رسد و در داخل اتحادیه اروپا این رقم ۸۵ درصد است. در صدی حفاظت از افغان‌ها، از جمله افراد بالغ و زیرسن در بلژیک، تنها به ۴۲ درصد می‌رسد.
