در بخش نخست این گزارش، دیدیم که ناچو سانچز آمور از نمایندگان پارلمان اروپا و گزارشگر ویژه ترکیه در مصاحبه با یورونیوز به بیان موضوعات مهمی درباره روند عضویت پراخت.
سانچز اعلام کرد که مسائل ناتو و اتحادیه با هم ارتباطی ندارند و اردوغان، نه با تکیه بر امتیازات ژئوپولیتیک ترکیه و عضویت در ناتو، بلکه فقط و فقط با پذیرفتن معیارهای حقوقی و دموکراتیک موسوم به استانداردهای کپنهاگ، می تواند به عضویت در اتحادیه اروپا امیدوار باشد.
در بخش پایانی گزارش، دیگر اظهارات سانچز و همچنین مواضع روسیه در مورد پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را مرور می کنیم:
شما چندین سال در این سمت هستید و تهیه گزارش درباره ترکیه، در حوزه اختیارات و مسئولیت شماست. آیا فکر می کنید روزی ترکیه عضو اتحادیه اروپا خواهد شد؟
ناچو سانچز آمور: حتی اگر من گزارشگر ترکیه نباشم، واقعاً دوست دارم آن روز را ببینم. من واقعاً فکر می کنم که حضور یک ترکیه قوی و دموکراتیک در میان ما، موهبت بسیار خوبی برای اتحادیه اروپا خواهد بود. این نظر شخصی من است.
اول از همه، بازیابی اعتماد لازم است و سپس باید مذاکره کرد. من می دانم که این یک فرآیند زمان بر است. من همیشه از عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا حمایت کرده ام. اما این ربطی به موقعیت ژئوپلیتیک ترکیه یا وضعیت کنونی حمله روسیه به اوکراین ندارد. این در مورد دموکراسی است. در مورد نگرش شهروندانی در کشور من است.
یا به عنوان مثال، در یونان، پرتغال، در اروپای شرقی، اینها کشورهایی هستند که به سطحی مناسب از دموکراسی برای عضویت در اتحادیه اروپا رسیده اند. برخی ها می گویند، اتحادیه باید ترکیه را تشویق کند و اگر تشویق نکن، ترکیه پشیمان می شود!
ما می توانیم در مورد بسیاری از مسائل پیام های دلگرم کننده ای بدهیم. با این حال، دموکرات بودن وظیفه ای است که کاملاً بر عهده نخبگان سیاسی ترکیه و جامعه ترکیه است. ما می توانیم اراده سیاسی را جایگزین دموکراسی کنیم.
چیزی به نام اثرات تشویق وجود ندارد. من یک اسپانیایی هستم. کشور من از دیکتاتوری خارج شد و در پنج سال ما یک دموکراسی تمام عیار با قانون اساسی جدید و اراده سیاسی برای پیوستن به اتحادیه اروپا داشتیم، پس موضوع ژئوپلیتیک نیست. آنچه باید مورد توجه قرار گیرد، اراده سیاسی، اصلاحات، سطح دموکراسی و سایر مسائل فنی مرتبط با تجارت و اقتصاد است. اما در هسته فرآیند الحاق، تکرار می کنم، اراده سیاسی برای تبدیل شدن به یک دموکراسی است.
آیا احیای مذاکرات الحاق به اتحادیه اروپا به طور کامل به دولت ترکیه بستگی دارد؟
ناچو سانچز آمور: عمل کردن به قواعد، به دولت ترکیه بستگی دارد و خود آنها کاملاً از این موضوع آگاه هستند. هر گزارش پارلمان، هر گزارش کمیسیون، گزارش ده ها اندیشکده در سراسر جهان، در یک نکته متفق القول هستند: از بین رفتن روحیه دموکراسی ترکیه که 20 سال پیش، شاهد آن بودیم. اکنون این کشور مجدداً به یک خودکامگی تمایل دارد، به ویژه پس از رفراندوم اصلاح قانون اساسی.
باید یک اراده سیاسی نمایان وجود داشته باشد و رئیس جمهور اردوغان، از احکام دادگاه حقوق بشر اروپا تبعیت کند. رئیس جمهور ترکیه باید دست از تصمیمات غیرقانونی و تکروانه بردارد. عثمان کاوالا را آزاد کند و اجازه دهد شهرداران حزب دموکراتیک خلق ها، به فعالیت خود ادامه دهند. باید دخالت در نهادهای دیگر و محدودسازی رسانه ها را متوقف کند، باید روزنامه نگاران را آزاد کند. واضح است که دموکراسی چیست!
شما به عثمان کاوالا اشاره کردید. یک روند نقض توسط شورای اروپا علیه ترکیه آغاز شده است. آخرین وضعیت در این روند چگونه است؟ آیا ممکن است ترکیه از عضویت شورا حذف شود؟
ناچو سانچز آمور: این موضوعی است که شورای اروپا درباره آن تصمیم می گیرد. این رویه پس از عدم تمایل مقامات ترکیه به رعایت این موضوع، در شورا آغاز شد. من این را درک نمی کنم که چگونه ممکن است رئیس جمهور اردوغان یا حزب عدالت و توسعه فکر کنند که تصمیم دادگاه حقوق بشر اروپا لازم الاجرا نیست!
من باید به عنوان یک نامزد عضویت به وظایف خود عمل کنم، حتی اگر با تصمیم دادگاه موافق نباشم. پیام های ما این است که کاوالا و دمیرتاش باید آزاد شوند، شهرداران HDP باید به محل کار خود بازگردند. برخی از روزنامه نگاران باید آزاد شوند و هیچ رسانه ای نباید به خاطر هر انتقادی مجازات شود. این چیزی است که ما مدتها منتظر آن بودیم. ما امیدواریم که تغییر جهت در سیاست داخلی ترکیه ایجاد شود.
دولت ترکیه موضوعات آزادسازی ویزا و به روز رسانی اتحادیه گمرکی را مطرح می کند. چرا هیچ پیشرفتی در این مسائل وجود ندارد؟
ناچو سانچز آمور: بله. هیچ پیشرفتی در این زمینه ها وجود ندارد زیرا معیارها و شرایطی وجود دارد که دولت ترکیه به آنها توجه نکرده است. این واقعیت است. من مطمئن هستم که این پیام به افکار عمومی در ترکیه داده شده که دولت، از استانداردهای اتحادیه اروپا پیروی نمی کند. آنچه ما در توافقنامه مهاجرت امضا کردیم این است که ترکیه آماده خواهد بود تا زمانی که این معیارها را برآورده کند به روند آزادسازی ویزا بپیوندد.
ما می دانیم که دفاتر کنسولی کشورهای اروپایی، برای صدور ویزای مورد نیاز ترکیه ای ها، خدمات مناسبی ندارند و تاخیر زیادی در اخذ ویزا وجود دارد. ما از این موضوع آگاه هستیم و نگران این موضوع هستیم. ما خدمات خود را تقویت کرده ایم زیرا همانطور که می دانید پس از شیوع بیماری همه گیر کرونا تقاضا برای سفرهای کاری یا دلایل دیگر وجود داشت. راه حلی که در گزارش خود پیشنهاد می کنم، تسریع روند تحصیل در اروپا برای دانشجویانی است که دارای ویزا هستند. این می تواند یک رویکرد باشد. می توانیم در مورد دانشجویان اراسموس صحبت کنیم. در نهایت ما می‌توانیم در مورد تجارت نیز صحبت کنیم، اما راه‌حل واقعی مشکل انتخاب گروه خاصی از مردم نیست، بلکه تأیید واقعی و رعایت واقعی معیارهایی است که مقامات ترکیه باید قبل از آزادسازی ویزا رعایت کنند.
ترکیه از سال 2005 مذاکرات عضویت با اتحادیه اروپا را آغاز کرده است. آیا این مذاکرات به توسعه دموکراسی، برابری و حقوق بشر در ترکیه کمک کرده است؟
ناچو سانچز آمور: خیر. به طور واضح باید بگویم روند الحاق، به تحمیل اصلاحات کمکی نکرده است.این یکی از نگرانی های من است. روند مذاکرات، هیچ کمکی نکرد. چرا که اراده سیاسی وجود نداشت. اگر اراده سیاسی وجود داشته باشد، روند الحاق، حتماً کارآیی خواهد داشت.
من از این مطمئن هستم، زیرا این تجربه شخصی من در کشورم است. اگر اراده سیاسی برای تبدیل به دموکراسی وجود نداشته باشد، روند الحاق متوقف خواهد شد. بنابراین، آن چیزی که در قالب گزارش جدید اتحادیه اروپا به دنبال آن بودیم، پیشرفت نخواهد کرد.
در نهایت، من و همکارانم در پارلمان اروپا، موافقت کردیم که دو مورد را به صورت موازی بررسی کنیم، در صورت وقوع تغییرات چشمگیر، روند الحاق را متوقف می کنیم، اما در عین حال گفتیم اجازه دهید سایر نهادهای اتحادیه اروپا به دنبال چارچوب دیگری باشند، زیرا بالاخره ما به دنبال چارچوب دیگری برای دسترسی نیستیم. اما اگر چنین فرآیندی کاربردی نباشد که به نظر من ناکارآمد می شود، واقعاً باید به دنبال قالب دیگری باشیم.
مسائل زیادی وجود دارد که باید با ترکیه در مورد آنها صحبت کنیم. اتحادیه گمرکی، آزادسازی ویزا، مهاجرت، گفتگوهای سطح بالا در مورد بسیاری از جنبه های اقتصادی و ما آماده همکاری با ترکیه در این موضوعات هستیم. با این حال، روند الحاق مربوط به عضویت است و عضویت، پیش از هر چیز، در مورد سطح دموکراسی است.
روسیه چه می گوید؟
اظهارات گزارشگر پارلمان اتحادیه اروپا در مورد ترکیه، حاکی از نومیدی او نسبت به عضویت ترکیه در میان مدت است. اما جالب اینجاست که روسیه نیز چنین دیدگاهی دارد. روسیه معتقد است که اروپایی ها، خواهان عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا نیستند و دولت اردوغان نباید خوشبینانه به این موضوع نگاه کند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین درباره این موضوع گفته است: «ما می دانیم که هیچ کس نمی خواهد ترکیه را در اروپا ببیند! منظورم خود اروپایی هاست. شرکای ترک ما نیز نباید از عینک صورتی رنگ خوشبینی استفاده کنند! اساساً ترکیه نباید دچار چنین توهمی شود که ممکن است روزی وارد اتحادیه اروپا شود».
پسکوف همچنین اعلام کرده: «ترکیه ممکن است به سمت غرب گرایش پیدا کند. ما می دانیم که در تاریخ جمهوری ترکیه، به تناوب، دوره هایی با جهت گیری کمتر و بیشتر، گرایش به غرب وجود داشته است. اما با وجود همه اختلاف نظرها از جمله روند گسترش ناتو، مسکو خواهان برقراری روابط قوی با آنکارا است».
مساله ای به نام قبرس
اختلاف بر سر موضوع استقلال ترک ها در جزیره قبرس، یکی از اختلافات عمده بین ترکیه و اتحادیه اروپا است.
جوزپ بورل، نماینده عالی روابط خارجی و سیاست امنیتی اتحادیه اروپا گفته است:«ما معتقدیم که منافع متقابلی برای توسعه روابط قوی تر بین ترکیه و اتحادیه اروپا وجود دارد. در نشست وزرای امور خارجه در بروکسل، در مورد چگونگی برقراری مجدد روابط با ترکیه بحث کردیم. به باور ما، توسعه روابط دو طرف، به اقدامات آنکارا در قبرس و حقوق بشر بستگی دارد.
بورل با بیان اینکه حل و فصل مسئله قبرس در راستای قطعنامه های مربوطه سازمان ملل متحد نقشی کلیدی در تعامل مجدد با ترکیه خواهد داشت، افزود: حفاظت از آزادی ها و ارزش های اساسی تعریف شده در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر که آنکارا نیز بخشی از آن است، بسیار مهم است».
